Onderzoeksprogramma 2018

Het bestuur van de Rekenkamer Zeeland heeft besloten om de volgende onderwerpen op te nemen in het onderzoeksprogramma 2018.

Natuurbeheer
Het beleid voor het beheer en de bescherming van de natuur is tegelijkertijd complex en volop in beweging. Bovendien gaat er veel (Provinciaal) geld in om.
In de periode 2010-2017 werd het natuurbeheer gedecentraliseerd van het Rijk naar de Provincies.
De Rekenkamer Zeeland wil onderzoeken of de beleidskeuzes van de Provincie Zeeland ten aanzien van het laten aanleggen en beheren van de natuurgebieden in Zeeland door de terreinbeherende organisaties doelmatig en doeltreffend zijn en of er daarbij andere keuzes gemaakt kunnen worden. Daarbij wordt expliciet gekeken naar de ontstane toedeling van de natuurgebieden aan de diverse terreinbeheerders, de werking van de verschillende subsidiestelsels, de nagestreefde natuurdoelstellingen en kaders per gebied en de wijze waarop de monitoring van de resultaten van het natuurbeleid en de rapportage daarover aan Provinciale Staten plaats vindt.

OV-verbinding Vlissingen-Breskens
Nadat er in 2014 geen marktpartij was die inschreef op de aanbesteding van de OV-concessie 2015-2018 voor het fiets-voetveer Vlissingen-Breskens, heeft de Provincie Zeeland de exploitatie van het fiets-voetveer ondergebracht bij de eigen Westerscheldeferry BV.
De Rekenkamer wil in beeld brengen wat de mogelijke lessen zijn als gevolg van de inbesteding sinds 2015 en het proces dat hieraan vooraf ging. Het onderzoek beoogt Provinciale Staten op korte termijn handvatten te bieden, wanneer keuzes over de nieuwe concessieperiode gemaakt moeten worden, alsmede ook voor de langere termijn, wanneer over de vervanging van de huidige schepen moet worden besloten.

Openbaar, tenzij
Net als andere overheidsinstanties, heeft de Provincie Zeeland soms te maken met gevoelige dossiers. Het kan dan nodig zijn om stukken als geheim te bestempelen en de vergadering waarin het onderwerp behandeld wordt achter gesloten deuren plaats te laten vinden. Indien onzorgvuldig met geheimhouding wordt omgegaan, gaat dit ten koste van de doelmatigheid van het Provinciale bestuur. Hierbij valt te denken aan een belangrijk financieel Statenbesluit op basis van geheime stukken: Provinciale Staten kunnen die stukken dan niet bespreken met hun eigen financiële experts. Ook de manier waarop kennis moet worden genomen van geheime stukken, bijvoorbeeld inzage bij de griffie, kan een negatief effect hebben op de zorgvuldigheid van de besluitvorming.
Aan de hand van een kort onderzoek worden handzame factsheets opgesteld die Provinciale Staten inzicht in de procedure geven wanneer geheimhouding aan de orde is.

Externe inhuur
Doelmatige en doeltreffende bedrijfsvoering is belangrijk. De totale loonsom van de Provinciale organisatie bedraagt jaarlijks circa € 35 miljoen. Provinciale Staten hebben een norm gesteld op het gebied van externe inhuur. Jaarlijks mag de Provinciale organisatie niet meer dan 10% van het personeel extern inhuren.
Dit onderzoek beoogt Provinciale Staten inzicht te bieden in de doelmatigheid en doeltreffendheid van deze norm. In beeld wordt gebracht wat er met de norm van maximaal 10% extern personeel wordt beoogd en tot welk effecten het hanteren van deze norm in de praktijk leidt.

Energietransitie
De klimaatveranderingen en de nadelen van het gebruik van fossiele brandstoffen worden op alle schaalniveaus gezien als een maatschappelijk probleem. De oplossing wordt gezocht in hernieuwbare energie zoals windenergie, zonne-energie, bio-energie, benutten van aardwarmte en energiebesparing. Op Europees niveau zijn hierover in 2010 afspraken gemaakt: 20% hernieuwbare energie en 20% energiebesparing in 2020. Dit is vertaald naar een nationaal energieakkoord in 2013 dat door vele partijen, waaronder de provincies is ondertekend.
De doelen uit het akkoord zijn: energiebesparing van 1,5% per jaar en 14% hernieuwbare energie in 2020 (16% in 2023). De provincies hebben veel ruimte om invulling te geven aan het energiebeleid. De afspraken uit het energieakkoord zijn niet afdwingbaar. Alleen over windenergie zijn er met het Rijk afspraken gemaakt over de te realiseren hoeveelheid megawatt per provincie in 2020.
Het IPO heeft in maart 2017, samen met VNG en de Unie van Waterschappen, een gezamenlijke investeringsagenda vastgesteld , gericht op de kabinetsformatie. Er wordt momenteel gezocht naar een nieuwe interbestuurlijke samenwerking met het Rijk. De Provincies willen dat elke regio in Nederland in 2021 een regionale energiestrategie opstelt.
De Provinciale Rekenkamers willen in 2018 met gezamenlijk onderzoek in kaart brengen wat de ambities van alle provincies inhouden, hoe ze tot stand zijn gekomen en op welke wijze er invulling aan wordt gegeven. Het inzicht wordt op die manier vergroot en we faciliteren de mogelijkheid om van elkaar te leren en de inzichten te gebruiken voor (toekomstig) beleid.
De Rekenkamer Zeeland onderstreept de uitgangspunten van dit gezamenlijke onderzoek en zal daar een evenredige bijdrage aan leveren.

Lopende onderzoeken uit programma 2017
Naast bovengenoemde onderwerpen kennen twee onderzoeken uit het Onderzoeksprogramma 2017 een doorloop in 2018:

Zuid-West 380 kV West
Het gebeurt met enige regelmaat dat Provinciale Staten zonder directe beslissingsmacht acteren in complexe situaties waar het Rijk de coördinatie heeft. Het project Zuid-West 380 kV West leidde tot veel beroering in de samenleving. De Rekenkamer doet onderzoek naar de rol van Provinciale en Gedeputeerde Staten. Het onderzoek brengt kaders, controle, organisatie en procesverloop in beeld en trekt waar mogelijk lessen voor interbestuurlijke processen in de toekomst die de kaderstellende, controlerende en volksvertegenwoordigende rol van Provinciale Staten versterken.

Robuustheid van het bestuurlijk bestel in Zeeland
Het onderzoek van de Rekenkamer naar de Robuustheid van het bestuurlijk bestel in Zeeland is tijdelijk stopgezet. Besloten is om het Rekenkameronderzoek inhoudelijk te verbinden aan de externe spiegeling van het openbaar bestuur in Zeeland, die Gedeputeerde Staten momenteel laten uitvoeren. Na het afronden van deze externe spiegeling, zal de Rekenkamer bezien wat dit betekent voor haar eigen onderzoek.