Energietransitie

De rekenkamer Zeeland onderzocht samen met vier andere provinciale Rekenkamers de stand van zaken rond energietransitie. Energie transitie staat hierbij voor: De overgang van het gebruik van fossiele brandstoffen naar duurzame energie. Het onderzoek brengt per provincie de verschillen en de opgave rond de transitie in beeld en geeft aan wat de inzet per provincie daarbij is geweest vanaf 2016. Samenwerken met industriële grootverbruikers, de bebouwde omgeving en fors meer inzet op opwekking van duurzame energie zijn de Zeeuwse speerpunten.

De Rekenkamer Zeeland constateert dat Gedeputeerde en Provinciale Staten van Zeeland zich bewust zijn van het feit dat er gezamenlijke plannen van provincie en partners nodig zijn. Die plannen zijn er en de uitvoering daarvan krijgt gestalte in de praktijk, blijkt uit het onderzoek.

Provinciale Staten van Zeeland streven naar een klimaatneutraal Zeeland in 2050. Het onderzoek van de Rekenkamers laat zien dat er nog een lange weg te gaan is. De meest recente cijfers dateren uit 2016. Ongeveer 3.1% van de energie die in Zeeland wordt gebruikt is opgewekt met hernieuwbare bronnen. De uitstoot van CO2 in Zeeland bedraagt ongeveer 13,6 Megaton. De grootste opgave ligt in Zeeland bij de industrie. De Zeeuwse industrie gebruikt ongeveer twee derde van de energie die in de provincie wordt gebruikt.

De provincie Zeeland stimuleert al jaren de samenwerking tussen de industriële grootverbruikers in Zeeland: Smart Delta Resources. Deze groep bedrijven hebben recent samen een routekaart opgesteld richting het doel in 2050. Er wordt ook samengewerkt met bedrijven in Vlaanderen en Noord-Brabant. Smart Delta Resources wil onder andere gaan inzetten op de opslag van CO2 in lege gasvelden onder de Noordzee. Dit vraagt om grote investeringen in infrastructuur. Of dit gaat gebeuren is nog onzeker. Het Nationale Klimaatakkoord waarover momenteel wordt onderhandeld moet hierover duidelijkheid geven. Er zijn de afgelopen jaren diverse projecten bij de Zeeuwse industrie gerealiseerd met steun van de provincie. In Kruiningen gebruikt Wiskerke Onions de restwarmte van buurman Lamb Weston/Meijer. De provincie verstrekte hiervoor een subsidie. Recent is ook de uitwisseling van waterstof tussen DOW Benelux en Yara Sluiskil via een pijpleiding in gebruik genomen. De bedoeling is dat meer bedrijven in de nabije toekomst deze verbinding kunnen gaan gebruiken. Bij DOW Benelux in Terneuzen wordt een proef gehouden met stoomrecompressie, waar de provincie aan meebetaalde.

De transitie moet in Zeeland verder vooral gaan plaatsvinden door verandering in de gebouwde omgeving en door het fors meer opwekken van duurzame elektriciteit. De Provincie is begonnen om in Zeeland hiervoor regionale klimaattafels te organiseren. Die gesprekken moeten in 2020 gaan leiden tot een zogeheten regionale energiestrategie voor Zeeland. De Provincie wil dat in 2030 de productie van duurzame energie in Zeeland is verdubbeld ten opzichte van nu. Hiervoor moet er meer gebruik gemaakt gaan worden van zon, wind, bodem, water en biomassa.

De gezamenlijke rekenkamers adviseren om in de toekomst beter zichtbaar te maken wat de bijdrage van de provincies zijn en bevelen aan om meer van elkaar te leren. Dit om te kunnen sturen op doelen die veelal ver in de toekomst liggen. De Rekenkamer Zeeland onderschrijft deze aanbevelingen. De provincies kunnen veel van elkaar leren over wat zij allemaal doen om de energietransitie te versnellen en welke resultaten daarmee worden bereikt. De Rekenkamers constateren dat er nog maar beperkt samen wordt geëvalueerd. Zij bevelen aan om dat in de toekomst nadrukkelijk wel te gaan doen. Tenslotte raden bevelen de Rekenkamers aan om beter te kijken of doelen en plannen haalbaar zijn. Het formuleren van tussendoelen helpt daarbij. Daardoor kunnen Provinciale Staten beter bijsturen in de toekomst.